Powrót do biegania po porodzie naturalnym i cesarskim
Przegląd aktualnych badań naukowych i praktyczne wskazówki dla mam
Wprowadzenie
Bieganie w okresie macierzyństwa
Bieganie cieszy się rosnącą popularnością wśród kobiet, także tych planujących macierzyństwo. W 2019 roku kobiety stanowiły większość uczestników biegów masowych, z czego niemal połowa była w wieku rozrodczym. Dla wielu młodych matek powrót do biegania po porodzie jest ważnym celem – aktywność fizyczna sprzyja utrzymaniu kondycji, poprawie samopoczucia oraz stanowi formę „odskoczni" w trudach opieki nad niemowlęciem.
Jednocześnie ciąża i poród powodują istotne zmiany w organizmie kobiety, zarówno fizyczne, jak i psychiczne, które należy uwzględnić planując powrót do intensywnego wysiłku.
Dlaczego rehabilitacja jest kluczowa?
Zaniedbanie stopniowej rehabilitacji i zbyt wczesny powrót do biegania może skutkować powikłaniami – zwłaszcza dysfunkcją mięśni dna miednicy. W literaturze medycznej zwraca się uwagę, że temat wciąż bywa bagatelizowany w świecie sportu i fitness, podczas gdy powinien być traktowany na równi z rehabilitacją po urazach sportowych.
15-30%
Nietrzymanie moczu
kobiet doświadcza poporodowego nietrzymania moczu
20%
Nietrzymanie stolca
zgłasza nietrzymanie stolca rok po porodzie
56%
Obniżenie narządów
kobiet w 3–6 miesiącu od porodu ma objawy obniżenia narządów miednicy co najmniej II stopnia
33%
Ból podczas aktywności
biegaczek odczuwa ból podczas podejmowania aktywności po porodzie

Cel artykułu: Przegląd aktualnych badań naukowych dotyczących powrotu do biegania po porodzie naturalnym i cesarskim cięciu. Omówione zostaną aspekty fizyczne i psychologiczne tego procesu, porównanie wyzwań i możliwości w obu grupach kobiet, zalecane ramy czasowe powrotu do treningu oraz praktyczne wskazówki.
Zrozumieć zmiany
Aspekty fizyczne
Ciąża i poród powodują przeciążenie wielu struktur ciała. Zmiany obejmują zwiększenie masy ciała, przesunięcie środka ciężkości, osłabienie mięśni brzucha i dna miednicy oraz wiotkość więzadeł pod wpływem hormonów.
Poród naturalny często wiąże się z urazami krocza i ekstremalnym rozciągnięciem mięśni dna miednicy. Cesarskie cięcie to z kolei poważna operacja brzuszna – po 6 tygodniach od zabiegu wytrzymałość powięzi brzusznej sięga tylko połowy wartości wyjściowej, a pełna odbudowa trwa miesiącami.
Najczęstsze dolegliwości ograniczające bieganie
Bóle miednicy i kręgosłupa
bóle miednicy, kręgosłupa i kończyn dolnych
Nietrzymanie
nietrzymanie moczu lub stolca
Osłabienie mięśni
osłabienie mięśni brzucha i diastasis recti
Przeciążenia układu
przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego związane z nadmierną elastycznością więzadeł i brakiem stabilizacji

Poród naturalny
Zwiększa ryzyko nietrzymania moczu i bólu miednicy
Cesarskie cięcie
Częściej wiąże się z osłabieniem mięśni brzucha i rozejściem mięśnia prostego

Ważne: Niezależnie od drogi porodu, wszystkie kobiety powinny skupić się na rehabilitacji dna miednicy i wzmocnieniu mięśni core przed podjęciem biegania.
Zdrowie psychiczne
Aspekty psychologiczne
Powrót do aktywności po porodzie ma także wymiar emocjonalny. Okres połogu to czas ryzyka obniżenia nastroju i depresji poporodowej. Regularne ćwiczenia aerobowe, takie jak bieganie, wykazują silny efekt antydepresyjny – zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu.
Efekt antydepresyjny
Metaanalizy wskazują, że umiarkowany wysiłek 3–4 razy w tygodniu po 35–45 minut poprawia nastrój i redukuje objawy depresyjne
Powrót do siebie
Dla wielu kobiet bieganie to nie tylko wysiłek fizyczny, ale też symbol powrotu do siebie, okazja do odzyskania poczucia sprawczości i chwili dla siebie
Ryzyko presji
Zbyt duża presja na szybki powrót do formy może pogłębiać frustrację i prowadzić do kontuzji
W przypadku sportsmenek zawodowych dodatkowym wyzwaniem jest presja związana z utrzymaniem kariery i obawa przed utratą sponsorów. U nich szczególnie podkreśla się ryzyko zespołu RED-S, czyli względnego niedoboru energii wynikającego z nadmiernego treningu i zbyt niskiej podaży kalorii.
Poród naturalny a cesarskie cięcie
Poród naturalny
Częściej doświadczają dysfunkcji dna miednicy, ale pozwala zwykle na wcześniejszą mobilizację
Cesarskie cięcie
Osłabienie mięśni brzucha i problemy z blizną pooperacyjną, konieczny dłuższy czas gojenia
Badania potwierdzają
  • Nietrzymanie moczu występuje rzadziej po cesarce
  • Diastasis recti jest częstsze po cesarskim cięciu
Strategie rehabilitacji
Po porodzie naturalnym: nacisk na ćwiczenia dna miednicy i terapię blizn krocza
Po cesarce: odbudowa siły mięśni brzucha i praca z blizną pooperacyjną

Kluczowe: W obu przypadkach niezbędna jest konsultacja fizjoterapeutyczna i stopniowe zwiększanie obciążeń.
Wnioski praktyczne
01
Konsultacja specjalistyczna
Skonsultuj się z lekarzem i fizjoterapeutą uroginekologicznym przed rozpoczęciem biegania
02
Ćwiczenia podstawowe
Zacznij od ćwiczeń dna miednicy i mięśni core
03
Minimalny czas oczekiwania
Poczekaj co najmniej 12 tygodni, zanim rozpoczniesz marszobiegi
04
Stopniowe zwiększanie
Zwiększaj obciążenia bardzo stopniowo i obserwuj objawy
05
Słuchaj swojego ciała
Nie ignoruj sygnałów takich jak ból, nietrzymanie moczu czy uczucie ciężkości w miednicy
06
Regeneracja
Dbaj o regenerację, sen i prawidłowe odżywianie
07
Cierpliwość
Pamiętaj, że powrót do pełni formy może zająć nawet rok i to jest całkowicie normalne
Zakończenie
Podsumowanie
Poród – niezależnie od drogi – nie oznacza końca przygody z bieganiem. Aktualne badania pokazują, że dzięki odpowiedniemu przygotowaniu, rehabilitacji i stopniowemu treningowi kobiety mogą wrócić nie tylko do biegania, ale i do sportu wyczynowego. Kluczem jest cierpliwość, słuchanie swojego ciała i korzystanie z wiedzy specjalistów.

Literatura
  1. Goom T, Donnelly G, Brockwell E. Returning to running postnatal – guidelines. 2019.
  1. Blyholder L, et al. Consensus on postpartum return-to-running programme. BJSM, 2024.
  1. Runau D, et al. Return to Running for Postpartum Elite and Subelite Athletes. Curr Sports Med Rep, 2025.
  1. Bø K, et al. Pelvic floor dysfunction after childbirth. BJOG, 2017.
  1. Benjamin DR, et al. Diastasis recti abdominis: prevalence and risk factors. BJSM, 2019.
  1. Dumoulin C, et al. Pelvic floor muscle training versus no treatment. Cochrane Database, 2018.
  1. Davenport MH, et al. Impact of prenatal and postnatal exercise on pelvic floor dysfunction. Br J Sports Med, 2018.
  1. Sperstad JB, et al. Risk factors for diastasis recti after pregnancy. BJOG, 2016.
  1. Hagen S, et al. Pelvic floor exercises for postnatal women: systematic review. Physiotherapy, 2014.
  1. Metaanalizy wysiłku fizycznego i depresji poporodowej – PLOS One, 2020.